του Δημήτρη Κ. Πετρίδη
Πυρετός διαβουλεύσεων το τελευταίο χρονικό διάστημα σχετικά με τις επενδύσεις χρυσού στην Θράκη. Αφορμή για τον νέο κύκλο, όχι ότι είχε κλείσει ποτέ, αποτελεί η κατάθεση την Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης στο Πέραμα. Οι αρμόδιοι φορείς έχουν κληθεί να γνωμοδοτήσουν, σε ένα εκ των προτέρων ¨κεντρικά¨ αποφασισμένο σχέδιο, αν κρίνει κανείς από τις ανακοινώσεις των αρμοδίων του Υπουργείου. Άλλωστε και ο υπερβάλλων ζήλος των εκπροσώπων της Εταιρίας δείχνει ότι έχουν την υπόσχεση του Υπουργείου, ότι αν κάμψουν την σθεναρή αντίσταση της τοπικής κοινωνίας θα μπορέσουν με ευκολότερο τρόπο να περάσουν τις επιλογές που έχουν ήδη κάνει.
Για τον λόγο αυτό είναι σωστές και χρήσιμες, γιατί κρατούν υψηλό το αγωνιστικό φρόνημα της τοπικής κοινωνίας, οι συναντήσεις, επισκέψεις και διαμαρτυρίες που γίνονται με πρωτοβουλία της Διανομαρχιακής Επιτροπής κατά των Χρυσωρυχείων. Είναι χρήσιμες επίσης και οι ενημερώσεις που εμφανίζονται στα διάφορα blocks στο Διαδίκτυο.
Είναι χρήσιμες επίσης και άξιες συγχαρητηρίων, οι ομόφωνες αποφάσεις κατά των χρυσωρυχείων και συμπαράστασης στον αγώνα της τοπικής κοινωνίας, των Δημοτικών Συμβουλίων των Δήμων της περιοχής, καθώς και του Περιφερειακού Συμβουλίου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης .
Αλλά δεν φθάνουν.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος πρέπει να γίνει και θεσμικά. Πρέπει η περιοχή να προστατευθεί θεσμικά για να αποτραπεί οριστικά η λαίμαργη διάθεση των επενδυτών και η αναξιόπιστη στάση των εκάστοτε κυβερνώντων απέναντι σε τέτοιου είδους επενδύσεις, υποτίθεται αναπτυξιακές.
Η επένδυση προχωρά, έστω και με ρυθμούς χελώνας, στηριζόμενη σε ένα απηρχαιωμένο και γεμάτο κενά Νομικό και Θεσμικό πλαίσιο, (Ν.Δ. 210/1973 Περί Μεταλλευτικού Κώδικος ΦΕΚ Α΄277/5-10-1973 & Ν. 274/1976 Περί τροποποιήσεως του Μεταλλευτικού Κώδικος ΦΕΚ Α΄50 / 6-3-1976). Η εν λόγω επένδυση με την χρήση του κυανίου στην επεξεργασία των μεταλλευμάτων, εφαρμόζει χημικές διεργασίες και θα έπρεπε να ακολουθεί και να εφαρμόζει κανόνες ασφαλείας και αντίστοιχες μελέτες προστασίας που αφορούν επικίνδυνες χημικές εγκαταστάσεις.
Η νομοθεσία για την αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου χρειάζεται αλλαγή και προσαρμογή στα τεχνικά και οικονομικά δεδομένα της εποχής μας. Δεν αρκεί μόνο οι Βουλευτές της περιοχής της Θράκης να εκφράζονται μπροστά στις κάμερες και στα Μ.Μ.Ε ότι συμπαραστέκονται στον δίκαιο αγώνα της τοπικής κοινωνίας, αλλά να αναλάβουν πρωτοβουλία για την καθιέρωση ενός Σύγχρονου Μεταλλευτικού Κώδικα. Η σημερινή συγκυρία κατανομής των πολιτικών δυνάμεων στο Ελληνικό Κοινοβούλιο είναι μια ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιήσουμε ως τοπικοί φορείς και κοινωνία.
Αυτό το χρονικό διάστημα εκπονείται το ¨Νέο¨ Χωροταξικό Σχέδιο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Η Διοίκηση της Περιφέρειας μπορεί επομένως να ζητήσει από τους Μελετητές να εκφράσουν την επιστημονική τους άποψη σχετικά με την επένδυση και την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Μπορούν, επίσης, να ζητήσουν την θεσμική προστασία της περιοχής και απαγόρευση των Χρυσωρυχείων, με επείγουσα πρόταση τροποποίησης: του εγκεκριμένου Χωροταξικού της Περιφέρειας (Απόφαση Υπουργού Πε.Χω.Δ.Ε. 29310/21-7-2003 Έγκριση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας –Θράκης ΦΕΚ Β΄1471/9-10-2003) αξιοποιώντας τον όρο της Βιώσιμης ή Αειφόρου Ανάπτυξης
Ταυτόχρονα ο Δήμος Αλεξανδρούπολης πρόκειται να αναθέσει την σύνταξη Μελέτης Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου που θα καλύπτει όλη την ζώνη ευθύνης του νέου ¨Καλλικρατικού¨ Δήμου. Στις κατευθύνσεις προς τους μελλοντικούς μελετητές μπορεί να συμπεριλάβει την απαγόρευση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων, στις παράκτιες περιοχές του Δήμου, αλλά και σε άλλες περιοχές. Στις απαγορευμένες δραστηριότητες θα πρέπει να περιλαμβάνεται και η ¨επιφανειακή εξόρυξη¨ για απόκτηση οποιαδήποτε μεταλλεύματος και φυσικά του χρυσού.
Ένα τμήμα της Παράκτιας Περιοχής σήμερα προστατεύεται από την Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου του Δήμου Αλεξανδρούπολης, (Π.Δ. της 26-5-2002 ¨Καθορισμός Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου κατωτάτου ορίου κατάτμησης και λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης στην εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προυφισταμένων του έτους 1923 περιοχής του Δήμου Αλεξανδρούπολης και της τέως κοινότητος Μάκρης Ν. Έβρου και έγκριση σχεδίου ανάπτυξης περιοχών δεύτερης κατοικίας (ΣΧΑΠ) του ιδίου Δήμου. ΦΕΚ Δ΄492/14-6-2002)
Η επένδυση Χρυσού προγραμματίζεται να γίνει, όπως είναι σε όλους γνωστό, σε μια περιοχή πολύ κοντά στην θάλασσα, περιοχή που σύμφωνα με τα επιστημονικά και νομικά δεδομένα ονομάζεται ¨Παράκτια Ζώνη¨.
Το θέμα της διαχείρισης του παράκτιου χώρου, στο πλαίσιο της Βιώσιμης ή Αειφόρου Ανάπτυξης, είναι εξαιρετικά ευρύ και πολυδιάστατο. Ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη, με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος, τόσο γενικά όσο και ειδικά στην περίπτωση των ακτών. Η ανάδειξη, αξιοποίηση και κατάλληλη εκμετάλλευση του φυσικού και πλουτοπαραγωγικού αυτού πόρου, σε συνδυασμό με την περιβαλλοντική φροντίδα, αποτελεί όχι μόνο επιθυμητή δράση αλλά και βασική αναγκαιότητα στις σημερινές συνθήκες κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης.
Στα εγκεκριμένα τοπικά χωροταξικά σχέδια δεν περιλαμβάνονται εξορυκτικές δραστηριότητες στις παράκτιες περιοχές και επομένως θα έπρεπε να είχε αποκλεισθεί η επένδυση των χρυσωρυχείων.
Το Ευρωπαϊκό και Ελληνικό Νομικό και Θεσμικό πλαίσιο δίνει την δυνατότητα στην Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να αποφασίζουν για θέματα τοπικά που αφορούν την περιοχή μας. Αν κάπου σκοντάψει αυτή η επιλογή, βλέπε αρμόδια Υπουργεία, ας είναι καλά το Συμβούλιο Επικρατείας και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Κανείς δεν είπε ότι ο αγώνας θα είναι εύκολος.
Σύμμαχος μας:
η Σύσταση 2002/413/EK. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, της 30ης Μαΐου 2002 σχετικά με την εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης παράκτιας ζώνης στην Ευρώπη. [Επίσημη Εφημερίδα λ 148 των 6.6.2002]. Στο κείμενο αυτό, εξ αιτίας της σημασίας των παράκτιων ζωνών στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση συστήνει τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια στρατηγική και ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διαχείριση των παράκτιων ζωνών τους.
Το Μεσογειακό Πρωτόκολλο για τις Παράκτιες Περιοχές.
Η Ελλάδα έχει υπογράψει, το Μεσογειακό Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών, στο πλαίσιο της διήμερης Συνόδου των Μεσογειακών Χωρών που διεξήχθη στη Μαδρίτη (20-21/1/2008).
Το Πρωτόκολλο αυτό αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τη βιώσιμη ανάπτυξη στη Μεσόγειο και ειδικότερα για την προστασία και ορθολογική διαχείριση των πιο ευαίσθητων περιοχών της, που είναι οι παράκτιες ζώνες.
Το Μεσογειακό Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών είναι το πρώτο νομικό δεσμευτικό - ρυθμιστικό κείμενο διεθνούς συνεργασίας για τη διαχείριση των παράκτιων περιοχών.
Για την υλοποίηση των δεσμεύσεων και ρυθμίσεων του νέου Μεσογειακού Πρωτοκόλλου, το Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. επεξεργάσθηκε, το 2008, Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση του Παράκτιου και Νησιωτικού Χώρου με τίτλο ‘.Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Παράκτιο Χώρο και τα Νησιά και Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού’.
Η Κ.Υ.Α μέχρι σήμερα δεν έτυχε της τελικής εγκρίσεως ούτε και από την Περιβαλλοντολόγο κ. Μπιρμπίλη, ως Υπουργού Πε.Κ.Α.
Το σχέδιο της Κ.Υ.Α. χρησιμοποιώντας την Διεθνή Πρακτική και τους Επιστημονικούς όρους όριζε ότι:
Παράκτιος χώρος είναι ο μεταβλητός γεωμορφολογικός χώρος εκατέρωθεν της ακτογραμμής, δηλαδή με χερσαίο και με θαλάσσιο τμήμα.
το χερσαίο τμήμα του παράκτιου χώρου, είναι η περιοχή κατ΄ αρχήν μέχρι και τα ακραία προς την ενδοχώρα διοικητικά όρια των αντίστοιχων παράκτιων ΟΤΑ (Καποδιστριακών) της ηπειρωτικής χώρας και της Κρήτης, άλλως μέχρι υψόμετρο 600 μ., αν η εν λόγω ισοϋψής βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των οικείων ΟΤΑ καθώς και στο σύνολο της έκτασης των νησιών (ανεξαρτήτως υψομέτρου).
το θαλάσσιο τμήμα, είναι η περιοχή μέχρι το όριο των χωρικών υδάτων.
Το σχέδιο της Κ.Υ.Α επίσης
Παρουσίαζε τις αρχές και τις προϋποθέσεις εφαρμογής της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης του Παράκτιου Χώρου και των Νησιών.
Παρουσίαζε τις Διαχειριστικές Κατευθύνσεις ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο μέχρι σήμερα διαδραμάτισε ένα ουσιώδη ρόλο στην διάπλαση ενός συστήματος αρχών για την βιώσιμη ανάπτυξη στις παράκτιες ζώνες, χρησιμοποιώντας ως νομική βάση το άρθρο 24 του Συντάγματος για την προστασία του περιβάλλοντος, το οποίο ερμήνευσε υπό το φως των αρχών της Διακηρύξεως του Ρίο και των οδηγιών της Agenda 21 και των διατάξεων της Συνθήκης του Maastricht και του Amsterdam. για την βιώσιμη ανάπτυξη.
Μεταξύ των ως άνω αρχών περιλαμβάνεται και η αρχή της ήπιας Αναπτύξεως των ευπαθών οικοσυστημάτων, στα οποία το Δικαστήριο ενέταξε τα δασικά οικοσυστήματα, τις ακτές, τα βουνά, τα μικρά νησιά, τις τοποθεσίες φυσικού κάλλους,
Βέβαια το σκεπτικό και οι αποφάσεις του αφορούσαν κυρίως τις ακτές και παραλίες για τις οποίες αποφάσιζε ότι:
Οι επεμβάσεις επί των ακτών δεν είναι επιτρεπτές παρά μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Ο σχεδιασμός των επεμβάσεων στις ακτές πρέπει να στηρίζεται σε πλήρως τεκμηριωμένη μελέτη, που ενσωματώνει τις αρχές προστασίας των ζωνών αυτών.
Στις αρχές προστασίας των παράκτιων ζωνών εντάσσονται η αρχή της διαφυλάξεως του αναγκαίου φυσικού κεφαλαίου, του σεβασμού της γεωμορφολογίας των ακτών και της µη διαταράξεως των οικείων οικοσυστημάτων.
Η ευαισθησία των οικοσυστημάτων αυτών, σημαίνει ότι η αντοχή τους (φέρουσα ικανότητα), είναι άκρως περιορισμένη, µε αποτέλεσμα να μην είναι επιδεκτικά εντατικών χρήσεων, οποιασδήποτε μορφής. Εξ άλλου οι εν λόγω ζώνες, αποτελούν πολύτιμους φυσικούς και οπτικούς πόρους, οι οποίοι στα πλαίσια και της βιώσιμης ανάπτυξης θα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προστασίας.
Τα οποιαδήποτε φύσης έργα που πραγματοποιούνται στις παράκτιες ζώνες (λιμενικά, βιομηχανικά, οικοδομικά κ.λ.π), πρέπει να εντάσσονται στη λογική της “ήπιας διαχείρισης”, διότι η επίδραση ενός έργου στη θαλάσσια υδροδυναμική έχει επιπτώσεις και στα παρακείμενα οικοσυστήματα, δηλαδή επηρεάζει τη χερσαία και θαλάσσια ζώνη μιας παράκτιας περιοχής, των οποίων η πανίδα και η χλωρίδα ευρίσκονται σε στενή αλληλεξάρτηση
Με κατάλληλη επεξεργασία και Νομική προσέγγιση μπορούμε να έχουμε δυνατότητες και περισσότερα επιχειρήματα να αντιπαραθέσουμε στην άγρια και χωρίς ηθικούς φραγμούς εισβολή των Χρυσωρύχων.
Στα εκπονούμενα ή υπό εκπόνηση Τοπικά Χωροταξικά Σχέδια πρέπει να ενσωματώσουμε όρους, κανόνες και χρήσεις γης, σαφείς και στα πλαίσια της Βιώσιμης ή Αειφόρου Ανάπτυξης, που δεν θα επιτρέπουν την πολλαπλή ερμηνεία και την άφιξη ¨των απανταχού του κόσμου ¨τυχοδιωκτών χρυσοθήρων.
Χρειαζόμαστε Θεσμικούς Συμμάχους και Υποστήριξη για να επαναφέρουμε στην Τάξη και την Βιώσιμη Ανάπτυξη το καθ΄ ύλην Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
Αλεξανδρούπολη 3/10/2012
Δημήτρης Κ. Πετρίδης
Αγρ. Τοπογράφος Μηχανικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου